Η απόφαση για πόλεμο το 1940 είναι σταθμός στην ιστορική πορεία και των διακρατικών σχέσεων της Ελλάδας
Ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος ήταν «παράπλευρος» πόλεμος της μεγάλης ευρωπαϊκής σύγκρουσης, η οποία ακόμα δεν είχε γίνει παγκόσμια· ήταν ένα δευτερεύον μέτωπο αυτής της σύγκρουσης, στο οποίο, η μεν Ιταλία προσπαθούσε να κερδίσει μία εύκολη επιτυχία, και δι’ αυτής να αναδειχθεί σε ρυθμιστική δύναμη της Νότιας Βαλκανικής, η δε Βρετανία επιθυμούσε να καθηλώσει και να φθείρει μία δύναμη, την Ιταλία, που απειλούσε την θέση της Μεγάλης Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδίως στην Αίγυπτο, λόγω της διώρυγας του Σουέζ.
Αφετηρία του ελληνο-ιταλικού πολέμου αποτελεί η άνοιξη του 1939, όταν τα ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αλβανία και διαφάνηκαν ξεκάθαρα τα επεκτατικά σχέδια του Μουσολίνι.
Με αυτή την ιταλική ενέργεια, η πολιτική και στρατιωτική ισορροπία στα Βαλκάνια διαταράχθηκε.
Το Βαλκανικό Σύμφωνο και τα διάφορα σύμφωνα που είχε συνομολογήσει η Ελλάδα με τα Βαλκανικά κράτη, δεν ενεργοποιήθηκαν και παρέμειναν γράμμα κενό περιεχομένου.
Η Ελλάδα, από την άνοιξη του 1939 και για το επόμενο 18-μηνο, έδειχνε να είναι σταθερά προσηλωμένη στην ουδετερότητα. Επιδίωκε να παραμείνει ουδέτερη αλλά και ελεύθερη. Σ' ολόκληρο το δεκαοκτάμηνο , χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι απειλές, οι προκλήσεις και οι πράξεις βίας της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδας, ήταν καθημερινή σχεδόν πραγματικότητα, η Ελλάδα κάτω από το προσωπείο φαινομενικής ηρεμίας, κατέβαλε συνεχείς προσπάθειες ν' αποφύγει τον πόλεμο.
Επιπλέον ο Μεταξάς επιδίωκε τη μεσολάβηση της Γερμανίας, ώστε να ανατρέψει την διαφαινόμενη πολεμική ενέργεια των Ιταλών εναντίον της Ελλάδος.
Ωστόσο, η επίσημη στάση της ουδετερότητας της Ελλάδας απέναντι στον φασιστικό άξονα και τη Μ. Βρετανία δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά μια επίσημη κάλυψη για την στρατιωτική προετοιμασία της Ελλάδας , ενόψει της συμμετοχής στο πόλεμο και μάλιστα στο πλευρό των συμμάχων.
Έτσι κατόρθωσε η Ελλάδα, παρά την αιφνιδιαστική από απόψεως χρόνου ιταλική επιθέση, να ισορροπήσει την κατάσταση κατά την πρώτη περίοδο και στη συνέχεια να πάρει την πρωτοβουλία επιθετικών ενεργειών , που στέφτηκαν από ανέλπιστη επιτυχία.
Αποκαλυπτικά των σχεδίων του Μεταξά, για καταρχήν ουδετερότητα της Ελλάδας και μετά να συνταχτεί με τις συμμαχικές δυνάμεις εναντίον του φασιστικού άξονα, είναι τα όσα είπε ο Μεταξάς προς τους συντάκτες του Αθηναϊκού τύπου την 30 Οκτωβρίου 1940. Χαρακτηριστικά ανέφερε τις προσπάθειες που έκανε να κρατήσει την χώρα μακριά από την παγκόσμια σύρραξη και τις συμβουλές του Χίτλερ να εντάξει την Ελλάδα στην «Νέα Τάξη» αφού πρώτα ικανοποιούσε τις εδαφικές βλέψεις της Ιταλίας και της Βουλγαρίας σε βάρος της χώρας μας.
Μι α τέτοια απόφαση , να συμπράξει η Ελλάδα με τον Χίτλερ, σύμφωνα με τον Μεταξά, θα ανάγκαζε τους Άγγλους να καταλάβουν την Κρήτη και άλλα ελληνικά νησιά με σκοπό να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή της Μεσογείου. Όμως, μια τέτοια εξέλιξη, εκτιμούσε ο Μεταξάς, θα οδηγούσε την χώρα σε ένα νέο διχασμό.
Ο Ιωάννης Μεταξάς είπε χαρακτηριστικά , στην ομιλία του στους διευθυντές και τους πολιτικούς συντάκτες των αθηναϊκών εφημερίδων στο Ξενοδοχείο Μ.Βρετάνια, το απόγευμα της 30η Οκτωβρίου του 1940 : «Δηλαδή θα έπρεπε δια ν’ αποφύγωμεν τον πόλεμον να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν, και του αριστερού από την Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτο δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των. Κυρίαρχοι πάντοτε της θαλάσσης δεν θα παρέλειπαν, υπερασπίζοντες πλέον τον εαυτόν των έπειτα από μίαν τοιαύτην αυτοδούλωσιν της Ελλάδος εις τους εχθρούς των, να καταλάβουν την Κρήτην και άλλας νήσους μας τουλάχιστον…»
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου