Ελληνική συμμετοχή στη διπλωματία των αγωγών

•   Οι πρωθυπουργοί  Τ.Ερντογάν και  Α.Σαμαράς συζήτησαν  στο ΚΑΤΑΡ  και την  κατασκευή  του αγωγού φυσικού αερίου TAP.

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΠΟΥΤΣΗΣ

  Ρόλο στο ενεργειακό «παιχνίδι» με τη συμμετοχή της στην κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου ΤΑΡ (Trans-Adriatic Pipeline = Δι-Αδριατικός Αγωγός) από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη (ευρωατλαντικών συμφερόντων),  διεκδικεί και μάλιστα με δυναμικό  τρόπο, η Ελλάδα.   Μετά το ναυάγιο της κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη,   που θα μετέφερε το ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη, η Ελληνική κυβέρνηση έγινε πιο «προσεχτική» στην επιλογή των συμμάχων της στον τομέα της Ενέργειας. Η επιλογή της Κυβέρνησης Κ.Καραμανλή να αναβαθμίσει τις ελληνορωσικές σχέσεις στον ενεργειακό και στρατιωτικό τομέα, προκάλεσε την αντίδραση των ΗΠΑ.  Με πρωταγωνιστή  τον  προκλητικό  αμερικανό υφυπουργό  κ. Μπράϊζα, ματαιώθηκε η κατασκευή του πετρελαιαγωγού  Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, ενώ το πολιτικό κόστος για τον Κ. Καραμανλή ήτανε  μεγάλο ...

Η Κυβέρνηση του Α.Σαμαρά, πιο προσεχτική, έχει σαφείς φιλοδυτικές (ΗΠΑ-ΓΕΡΜΑΝΙΑ- ΙΣΡΑΗΛ)  προτιμήσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πρωθυπουργός Α.Σαμαράς , πιθανότατα, κατά την διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του στο ΚΑΤΑΡ, συζήτησε και  γεωπολιτικά θέματα όπως η  παρουσία της  Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά  και ενεργειακά θέματα σχετικά με  τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου.

Σε διάφορους έγκυρους διαδικτυακούς τόπους, αλλά και σε αρκετά  τουρκικά ΜΜΕ, αναφέρεται ότι,  το θέμα της συζήτησης Ερντογάν - Σαμαρά στο ΚΑΤΑΡ , ήταν και η προώθηση της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου TAP. Πρόκειται για έναν αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν,  μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και από εκεί υποθαλάσσια στην Ιταλία. Έμμεση επιβεβαίωση των σχετικών πληροφοριών έγινε από τον Υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο, που  ανακοίνωσε  ότι, στις 13 Φεβρουαρίου, στην Αθήνα, πρόκειται να υπογραφεί η τριεθνής διακυβερνητική συμφωνία Ελλάδος-Ιταλίας-Αλβανίας για την υλοποίηση του αγωγού "Transadriatic Pipeline" (TAP). Στις σχετικές δηλώσεις- ανακοινώσεις προέβη ο ΥΠΕΞ Δ. Αβραμόπουλος  ,  μετά τη συνάντηση που είχε  με τον Αζέρο ομόλογό του  Έλμαρ Μαμμαντιάροφ στο Μόναχο, όπου μετείχε στην ομώνυμη 49^η Διάσκεψη Ασφαλείας.

Μάλιστα, ο Δ. Αβραμόπουλος είχε  τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ομολόγους του της Ιταλίας, Τζούλιο Τέρτσι και της Αλβανίας Έντμοντ Παναρίτι, προκειμένου να διευθετηθούν οι σχετικές λεπτομέρειες. Παράλληλα συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των τριών χωρών επί του κειμένου της συμφωνίας.

Υπενθυμίζουμε,    ότι ο ΤΑΡ, σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό, θα ξεκινά από το ύψος των ελληνοτουρκικών συνόρων και θα κινείται κατά μήκος της βόρειας Ελλάδας για να καταλήξει μέσω της Αλβανίας και της Αδριατικής στην Ιταλία και από κει στις ευρωπαϊκές αγορές. Στην κοινοπραξία που διαχειρίζεται το κοίτασμα Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν  και σχεδιάζουν την κατασκευή   ΤΑΡ συμμετέχουν και   η ελβετική Axpo, η νορβηγική Statoil και η γερμανική ΕΟΝ Ruhrgas.

Ο TAP θα ανοίξει έναν νέο ενεργειακό διάδρομο, αυτόν που ονομάζεται  Νότιος Διάδρομο Φυσικού Αερίου προς την Ευρώπη. Το έργο διαθέτει τη δυνατότητα επέκτασης της μεταφορικής του ικανότητας από τα 10 στα 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.

Σύμφωνα με κύκλους του ΤΑΡ, «η ελληνική κυβέρνηση  σχεδιάζει να προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις με τον αγωγό ΤΑP, καθώς η υλοποίησή του θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη άμεση ξένη επένδυση στη χώρα με ποσό της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ». Επίσης, θα δημιουργηθούν και χιλιάδες θέσεις εργασίας, που θα καλυφτούν από άεργους Έλληνες πολίτες.

Επισημαίνουμε ότι, η Δυτική Ευρώπη αντιμετωπίζει τις ενεργειακές της ανάγκες στηριζόμενη  κυρίως στις εισαγωγές  φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η μεταφορά γίνεται μέσω των  υφιστάμενων αγωγών. Η Γερμανία  και η κεντροδυτική Ευρώπη,  δεν έχουν  συνδέσει ακόμη τα ευρωπαϊκά δίκτυα των αγωγών  με τα αποθέματα αερίου της Κασπίας και της Μέσης Ανατολής. Η κεντροδυτική  Ευρώπη, πιεζόμενη και  από τις ΗΠΑ,  θα επιδιώξει  να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού της σε ενέργεια, αφού η ενεργειακή εξάρτησή  της από την Ρωσία, αποδυναμώνει την πολιτικο-οικονομική ισχύ της Δυτικής Συμμαχίας (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ε.Ε.)

Όμως η  άντληση φυσικού αερίου και πετρελαίου από τα νέα αποθέματα της Κεντρικής Ασίας,  της Ανατολικής  Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής,  απαιτεί την  άμεση  κατασκευή νέων ενεργειακών αγωγών , ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη τροφοδοσία της  Ευρώπης με  φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Ωστόσο, η  κατασκευή του ΤΑΡ, ασφαλώς έχει πολλαπλά οφέλη, γεωπολιτικά και οικονομικά, έχει όμως και  «παγίδες»   για την χώρα μας,  που θα πρέπει να μελετηθούν προσεχτικά.

Για παράδειγμα,  ο αγωγός ΤΑΡ περνά από την Τουρκία, που σημαίνει ότι,  σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης ,  η Άγκυρα θα  έχει  την ευχέρεια   "να κλείσει τις στρόφιγγες", δημιουργώντας  σοβαρά προβλήματα ενεργειακής τροφοδοσίας στην Ελλάδα. Εκτός και αν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα «απορροφηθούν», από αντίστοιχες συμφωνίες Αθηνών και Άγκυρας για συνεργασία και συνεκμετάλλευση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, όπως «πιέζουν» η αμερικανική διπλωματία και οι πολυεθνικές εταιρείες εκμετάλλευσης  πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Επίσης η ελληνοαλβανική συμφωνία για τον αγωγό ΤΑΡ, πιθανότατα, να δρομολογήσει  και λύση στην εκκρεμότητα της οριοθέτησης της ΑΟΖ. Ήδη ασκούνται διπλωματικές πιέσεις από ΗΠΑ στην Ελλάδα, ώστε η χώρα μας  να είναι πιο ευέλικτη,  στις αξιώσεις των Τιράνων για την ΑΟΖ!!

Πέρα όμως από αυτά, η  κατασκευή του αγωγού TAP ασφαλώς υπονομεύει την  κατασκευή  του νότιου κλάδου του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Νότιο Ρεύμα (South Stream), ο οποίος θα μετέφερε ρωσικό φυσικό αέριο μέσω Βουλγαρίας και Ελλάδας στην Ιταλία με υποθαλάσσιο αγωγό από την Ήπειρο στο Μπρίντιζι. (ο ρωσικός αγωγός μάλλον δεν θα περάσει από Ελλάδα και αυτή η εξέλιξη αναμφίβολα  θα ρίξει «τη σκιά της»   στις ελληνορωσικές σχέσεις).

Επίσης ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη θεωρείται η πορεία ιδιωτικοποίησης  της ΔΕΠΑ, που συνδέεται με τον TAP, αφού οι αμερικανοί πιέζουν, για λόγους γεωπολιτικής,  να μην περάσει στους Ρώσους.

Είναι σαφές ότι, η Ελλάδα,  κατέχει μια κομβική , κυρίαρχη θέση, στον διεθνή γεωπολιτικό και ενεργειακό χάρτη. Η Ελλάδα είναι η γέφυρα που ενώνει τη Δύση με το ενεργειακό κέντρο του Κόσμου, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.  Η Ελλάδα καθίσταται και διαμετακομιστικός ενεργειακός κόμβος, για την μεταφορά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου από την Κεντρική Ασία, αλλά και τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο στην ενεργοβόρα Ευρώπη, που δεν διαθέτει επαρκείς ενεργειακούς πόρους. Πέρα όμως από τα ενεργειακά δίκτυα,  οι δραματικές εξελίξεις στην Βόρεια Αφρική, η «απρόβλεπτη» συμπεριφορά της Τουρκίας, τα ενεργειακά σχέδια της Μόσχας,   και ειδικά η αντιδυτική κατεύθυνση που παίρνει η λεγομένη «Αραβική Άνοιξη», καθώς επίσης και εμπλοκή του Ισραήλ στην κρίση της Συρίας,  ενισχύουν έτι περαιτέρω,  την γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας.

Αυτό ακριβώς, η γεωγραφία,  είναι και το ισχυρό «χαρτί»  για την ελληνική κυβέρνηση , που η αξιοποίησή του,  θα αυξήσει το διεθνές κύρος της χώρας μας και πιθανόν, να αλλάξει και  τα δυσμενή δημοσιονομικά μεγέθη   της ελληνικής οικονομίας.  Απαιτείται μια ολιστική Εθνική Στρατηγική (παρεμβατική διπλωματία, στρατιωτική ισχύς, οικονομία, ενέργεια, εθνική συνείδηση, κοινωνική συνοχή), από μεγάλου διαμετρήματος πολιτικούς.